Geboren leiders. Ze zijn er en we herkennen én erkennen ze ook gemakkelijk. Het zijn de mensen die een team op sleeptouw nemen. Ze inspireren, verbinden en zorgen voor een goede teamdynamiek. Ze lijken van nature geknipt voor de rol van formeel leidinggevende. Toch zijn ze dat niet. In het team nemen zij het informeel leiderschap op zich, soms zonder zich daar bewust van te zijn. Formele leidinggevenden en informele leiders kunnen elkaar heel goed aanvullen, zoals een kapitein en een stuurman op een schip.
In een recent blog werd de onderschatte kracht van informeel leiderschap goed omschreven. Daar waar het formeel leiderschap autoriteit en bevoegdheid betekent, ligt de kracht van een informele leider op andere vlakken. Charisma, humor, energie en kennis van zaken. Geen formele titel maar wel een persoon met een grote aantrekkingskracht op de collega’s. In een zwak team, met veel gedoe in de dynamiek, kunnen ze in elkaars vaarwater zitten. In een sterk team kan zo’n informele leider een grote aanvulling zijn op het formeel leiderschap van de manager.
Informeel leiderschap: verschillende types
Een sterk team is taakvolwassen en iedereen weet wat zijn of haar toegevoegde waarde is. Dat laatste is essentieel, want dan kunnen formele en informele leiders hun kwaliteiten volop inzetten en elkaar versterken. In onze teamontwikkelingstrajecten gaan we daar uitgebreid op in. We benoemen onder meer de verschillende profielen qua kleur die een informeel leider kan inzetten. In principe heeft iedereen alle kleuren in zich, maar we zetten vaak onze voorkeusstijl het meeste in. Een voorkeur die we veel op de werkvloer zien, is de collega met een Stralend Geel-profiel. Het is de persoon bij uitstek die iedereen weet te enthousiasmeren en te verbinden. Maar er zijn meer smaken.
Zo zien we bij meerdere teams de collega met het profiel Helder Blauw opstaan. Iemand die niet per se op de voorgrond wil staan, maar naar wie wel goed geluisterd wordt als hij of zij het woord neemt. Een Helder Blauw persoon kijkt naar de feiten en maakt op basis daarvan een afweging. Deze persoon kan zijn of haar eigen belang aan de kant schuiven als dat betekent dat het team daar beter van wordt. Helder Blauw staat open voor input en gebruikt die om tot een goede analyse te komen.
Vurig Rood, dat zijn de mensen die altijd kansen zien. Ze brengen power, passie en daadkracht in het team. Soms hebben ze misschien iets te veel energie, maar iedereen weet dat een project zonder de Vurig Rood-collega veel langer zou duren. Het is deze collega die ervoor kan zorgen dat de andere teamleden hun ‘Ja, maar…’ kunnen loslaten en aan de slag gaan.
En dan is er nog de medewerker met een overwegend Zacht Groen-profiel. De persoon die de rust kan bewaren en de tijd neemt om ieders mening te horen. Ook als het even lastig is, durft deze collega de pijnpunten te benoemen. Informeel leiderschap onder Zacht Groen komt het best tot zijn recht in teams waar ruimte is voor elkaars mening en waar mensen elkaar niet willen overrulen.
Benut informeel leiderschap
Bij teamontwikkelingstrajecten focussen wij altijd op de kracht en de dynamiek van een team. Werken we aan de taakvolwassenheid van de medewerkers en benoemen we de kwaliteiten van iedereen. Door te herkennen wat iemands toegevoegde waarde aan het team is, kunnen de kwaliteiten van iedereen benut worden. Weten waar de ander sterk(er) in is, is misschien wel de grootste kracht van een team. In zo’n proces komen formeel en informeel leiderschap door inzicht van het team in de kracht en valkuilen boven drijven.
Benieuwd of er in jouw team een informeel leider aanwezig is? Iemand die ongekende kwaliteiten meebrengt en daardoor op het juiste moment een informeel leider kan zijn? Noordcoach is gespecialiseerd in teamontwikkeling. Bel of mail ons voor een vrijblijvend adviesgesprek.
Het kan ook tegenwerken
Natuurlijk kan de kracht van een informeel leider hinderen. Als ze het niet eens zijn met de visie van de manager, hun eigen belang niet los kunnen laten, dan kunnen zij met hun invloed de samenwerking en het resultaat binnen het team negatief beïnvloeden. En dan wordt het voor de formele leider extra lastig om de rol als leidinggevende te pakken.
Hoe nadelig dit kan uitwerken, vertellen we je in een volgende blog.
